آستروتورفینگ چیست؟
آستروتورفینگ به معنای ایجاد یک کمپین یا موجی از ابراز احساسات و نظر ظاهرا مردمی اما در اصل ساختگی، درباره یک محصول، خدمت یا یک سیاست است.
Astroturfing عمل پوشاندن حامیان یک پیام یا سازمان (به عنوان مثال، سیاسی، تبلیغاتی و ...) است تا به نظر برسد که از شرکت کنندگان مردمی سرچشمه گرفته و توسط آن حمایت می شود.
اصطلاح astroturfing که از AstroTurf گرفته شده است و نام تجاری چمن مصنوعی طراحی شده با شباهت زیاد به چمن طبیعی است.
مفهومی که در پس استفاده از این اصطلاح وجود دارد این است که به جای یک تلاش مردمی «واقعی» یا «طبیعی» در پشت فعالیت مورد بحث، ظاهری «جعلی» یا «مصنوعی» از حمایت وجود دارد و برای ایجاد تصویری از اجماع عمومی در جایی که وجود خارجی ندارد، طراحی شده است.
این تاکتیک در واقع استفاده از تلاشهای مردمی با هویت جعلی است(ربات ها در فضای مجازی) که عمدتاً بر تأثیرگذاری روی افکار عمومی متمرکز است و معمولاً توسط شرکتها و نهادهای دولتی و سیاسی برای شکلدهی عقاید مردم تأمین میشود.
حال پس از تعریف آستروتورفینگ به سراغ لشکر ربات ها در توییتر می رویم
واقعیت
این است که الگوریتم توییتر به راحتی قابل گول خوردن است. به همین خاطر توییتر چند
وقتی است که ۲ نوع نمایش فید یا لیست توییت ها را برای کاربران
قرار داده است. به صورت پیش فرض برای کاربران اما توییت هایی نمایش داده می شوند
که از نظر الگوریتم توییتر مهم تر هستند. این اهمیت هم براساس میزان لایک و ری
توییت تشخیص داده می شود. کاربران می توانند به صورت دستی این نمایش پست را براساس
تاریخ تغییر دهند اما معمولا این کار خیلی کم اتفاق می افتد.
یک
روبات توییتر یک نوع روبات شبکه اجتماعی است که کنترل حساب توییتر را از طریق API توییتر به دست می گیرد.
روبات ممکن است اقدامات مستقلی را مانند انتشار توییت، باز نشر توییت، درج علاقه
مندی، دنبال کردن، لغو دنبال کردن و ارسال پیام مستقیم به حساب های دیگر را انجام
دهد. یکی از استفاده های نامناسب از روبات های توییتری؛ خودکارسازی کامل فعالیت
های یک حساب کاربری توییتر است به طوری که کلیه فعالیت های آن حساب براساس قواعد
از پیش تعیین شده ای صورت پذیرد. در واقع قرار نبوده روبات ها برای
این سوءاستفاده طراحی شوند. ازجمله استفاده های مناسب از روبات های توییتری انتشار
خودکار اطلاعات مفید، تولید خودکار محتوای جالب و محتوای خلاقانه و ارسال پیام
خودکار به صورت مستقیم برای دیگر کاربران توییتر به حساب می آید.
رکورد شکنی یک هشتگ
ماجرای میلیونیشدن یک هشتگ که رسانه وابسته به دربار سعودی بر آن تأکید زیادی دارد، این روزها به یک پدیده جالب در حوزه فضای مجازی تبدیل شده است. به ادعای این رسانه، هشتگ مهسا امینی اکنون رکورد یک هشتگ در فضای مجازی را شکسته است. اما واقعیت ماجرای این تعداد هشتگ چیست؟
سؤال اینجاست که هشتگهایی که در توییتر در حال بازنشر شدن است، تا چه اندازه صادقانه و بر مبنای واقعیت است؟ برای پاسخ به این سول باید کمی به عقب برگردیم؛ کمی قبلتر از اتفاق ناخوشایند رخداده برای مرحومه مهسا امینی، ایلان ماسک مدیرعامل شرکت تسلا و یکی از ثروتمندترین مردان جهان فروردین امسال خبر از خرید توییتر به قیمت ۴۱ میلیارد دلار میدهد؛ خبری بزرگ در دنیای شبکههای اجتماعی که ارزش سهام توییتر را بالا برد. کمی بعد اما، همهچیز آنطور که توییتر دوست داشت، پیش نرفت. ماسک ۳ماه بعد از اعلام خرید توییتر از خرید آن انصراف داد. دلیل ثروتمندترین مرد جهان از انصراف خرید این پلتفرم، اطلاعات نادرست و غیرشفاف توییتر در زمینه تعداد اکانتهای "فیک" و "اسپم" بود، برای همینارزش سهام توییتر بهشدت افت کرد. ولی توییتر حاضر نبود از تعداد رباتهای فعال خود به کسی اطلاعات بدهد. اما ماجرای مهسا امینی محملی بود تا این شرکت خود را از زیر بار سؤالاتی که در اینباره وجود دارد، نجات دهد. سؤالاتی که اکنون با تولید روزانه توییتهایی با نام مهسا امینی و شکستهشدن رکورد آن دوباره ایجاد شده است.
در یک حساب سرانگشتی یک حساب کاربری رباتیک فقط با ۶۰ هزار اکانت یا ربات با انتشار۳هزار توییت و ریتوییت میتوانند یک هشتگ را به 180 میلیون برساند!
حسابهای مردهای که زنده شدند!
گزارشگیری از سامانههایی مانند «بتا» ازکل حسابهای کاربری فارسیزبان نشان میدهد تنها ۳میلیون و ۲۰۰هزار حساب کاربری فارسی در توییتر وجود دارد؛ حسابهایی که البته بسیاری از آنان یا چندان فعال نیست یا کلا فعالیت خاصی ندارند. ماجرای اخیر درگذشت «مهسا امینی» در شبکههای اجتماعی برای بسیاری از فرصتطلبان در فضای مجازی اتفاقی بود تا بتوانند از آن برای زندهکردن حسابهای کاربری غیرفعال خود استفاده کنند. در بررسی عملکرد برخی از این حسابها به روشنی مشخص میشود حساب کاربری که در ۲سال اخیر فعالیت چندانی نداشته و حداکثر دریافت «لایک» در تأیید محتوای آن ۱۲تأیید بوده است، با داغشدن هشتگ مهسا امینی در یک روز و با انتشار یک پست، ۱۲هزار لایک دریافت کرده است! اتفاقی که هیچ کارشناسی نمیتواند لایکهای داده شده به آن را واقعی و فعالیت رباتهای لایکدهنده و هشتگساز را کتمان کند. کارشناسان فضای مجازی چنین عددهایی را نشانه فعالیت حسابهای کاربری مصنوعی در فضای مجازی میدانند که برای ساخت هشتگ و توییتهای خاص طراحی شدهاند: «مخاطب اولیه و اصلی هشتگ مهسا امینی در ابتدا ایرانیان بودهاند. این در حالی است که دسترسی به پلتفرمهایی که هشتگسازی در آن انجام میشود، در ایران بهشدت محدود شده است.
القای «ما زیادیم» برای هدف بزرگتر
برخی نهادهای بینالمللی و سلبریتیهای کشورهای دیگر، به تعداد هشتگها و توییتها توجه کرده و براساس آن موضعگیری کرده یا تصمیم میگیرند. براین اساس، چهرههای سیاسی یا سلبریتیها بقای خود را در افزایش تعداد طرفداران حزب و جریان سیاسی خود یا صفحه اجتماعی میبینند تا بتوانند مبتنی بر آن آرای مردم یا قراردادهای بالاتری با تهیهکنندگان یا تیمهای ورزشی ببندند. از این رو، بسترهایی مانند هشتگ فرصت خوبی را برای این افراد مهیا میکند. در چنین موقعیتی، تبدیلشدن هشتگ در فضای مجازی بهعنوان صدای واقعی مردم به القای این تفکر که «ما زیادیم» کمک شایانی کرده و فضای مجازی جای مردم واقعی را میگیرد. تفکر ما زیادیم که میتواند افراد مؤثر در جامعه را «همرنگ جماعت» کرده یا اینکه آنها را در «مارپیچ سکوت» گرفتار کند. گرچه بهنظر میرسد در سیاست هشتگزنی اخیر رویکرد مارپیچ سکوت، تغییرکرده و افراد وادار به اظهارنظر «همسو» با هشتگزنها شدهاند. درصورت خودداری از انجام چنین درخواستی، هنرمندان و ورزشکاران غیرهمسو با هشتگ بهشدت مورد حمله قرار میگیرند. براساس همین رویه است که شورای حقوق بشر سازمان ملل آمارهای هشتگسازها را صدای مردم ایران تلقی میکند؛ درحالیکه نمیداند بسیاری از ایرانیان چه در شهرها و روستاها اصولا از چنین شبکههایی استفاده نمیکنند.
کار شبانهروزی برای بالاآوردن یک هشتگ
گرچه به گفته این کارشناسان، دسترسی به فضای مجازی و افتادن در تله هشتگ سازان در داخل کشور نتوانست آنطور که باید و شاید به نتیجه برسد، اما ماموریت هشتگ سازی به گردن اعضای مرکز اعتدال در عربستان، پیران و از کار افتادگان گروهک منافقین در آلبانی، جریان های ضدانقلاب و تجزیه طلب در اربیل عراق، صهیونیستهای فعال در برج مخابراتی دوبی و یگان ۸۲۰۰ رژیم صهیونیستی افتاد.
بر این اساس حالا باید بدانیم که هشتگ مهسا امینی از 23شهریور آغاز شده و هشتم مهرماه با نزدیک به سهمیلیون و 900 هزار توییت و ریتوییت به اوج رسید. هر چند حالا این هشتگ از 300 میلیون بار گذشته اما در برههای که این هشتگ به 172 میلیون رسید، جالب است بدانیم این تعداد هشتک فقط توسط یک میلیون و صد هزار اکانت توییتری صورت گرفته است.