سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سال 1392 به دلیل شرایط خاص اقتصاد کشور، به صورت یک سیاست کلی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی، وارد ادبیات اقتصادی کشور شد. اهمیت این سیاست تا جایی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی، همواره در سخنرانی‌های خود در بین اقشار مختلف جامعه، اقتصاد مقاومتی را به‌عنوان برنامه‌ای جامع برای بهبود وضعیت رفاهی جامعه و مقاوم شدن اقتصاد کشور در شرایط بحرانی مانند تحریم، مطرح می‌کنند. 

البته، طرح این سیاست در جامعه، به دلیل ارتباط تمام اقشار جامعه با بخشی از سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است؛ برای مثال، مصرف کالاهای داخلی، موضوعی است که تمام افراد جامعه باید به آن جامه عمل بپوشانند و البته، برنامه‌ریزی دولت نیز در این مورد (مانند جلوگیری از واردات کالاهای خارجی)، بی‌اثر نخواهد بود.
*تحلیل مساله
براساس آخرین آمار از نرخ رشد اقتصادی کشور در سه‌ماهه نخست سال 1396، مشاهده می‌شود که همه بخش‌های اقتصادی از نرخ رشد اقتصادی مثبت برخوردار هستند. آمارهای بانک مرکزی، حاکی از آن است که نرخ رشد اقتصادی بدون نفت در سه‌ماهه نخست سال 1396، 7 درصد و با نفت 5/6 درصد بوده است. با توجه به اینکه نرخ رشد اقتصادی با نفت در سال 1395 معادل 1/11 درصد بوده است،‌ بالا بودن نرخ رشد اقتصادی بدون نفت در سه‌ماهه نخست سال 1396، نشان از حرکت مثبت اقتصادی کشور دارد. در بخش اشتغال، تعداد شاغلان در تمام بخش‌های اقتصادی و به‌تبع آن، در کل کشور افزایش یافته است. میزان افزایش اشتغال در یک سال گذشته حدود 800 هزار نفر بوده که حدود 500 هزار نفر آن برای بخش خدمات است. در موضوع تورم، در یک سال گذشته غیر از سه ماه متوالی خرداد، تیر و مرداد 1396،‌ نرخ تورم مصرف‌کننده تک‌رقمی بوده که در حالت کلی، می‌توان گفت، تقریباً نرخ تورم در زیر 10 درصد تثبیت شده است.
براساس گزارش مؤسسه توسعه جهانی کارآفرینی در سال 2017، ایران رتبه 85 و امتیاز 1/22 را کسب کرده است. این در حالی بوده که در سال 2016،‌ ایران رتبه 80 و امتیاز 8/28 از 100 را کسب کرده بود که نشان از کاهش میزان شاخص کارآفرینی کشور در طول یک سال گذشته دارد. در موضوع فساد، میزان شاخص ادراک فساد در سال 2016 نسبت به سال 2013،4 واحد افزایش امتیاز را تجربه کرده، اما نسبت به رتبه‌بندی بین کشورها، یک رتبه نزول داشته است در رقابت‌پذیری، براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال 2018-2017، ایران نسبت به سال گذشته با 7 پله صعود به جایگاه 69 در جهان رسیده است. ایران از بین 13 کشور حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا،‌ جایگاه 8 را کسب کرده است. در وابستگی محصولات اساسی کشاورزی، آمارها حاکی از افزایش 90 درصدی برای 4 محصول است. البته، از ده قلم عمده واردات کشور، 6 قلم مربوط به کالاهای اساسی بخش کشاورزی است. در موضوع بودجه، سهم درآمدهای مالیاتی از کل درآمدهای دولت در شش‌ماهه نخست سال 1395 حدود 39 درصد بوده که این سهم در شش‌ماهه نخست سال 1396 به 34 درصد رسیده است و در مقابل، سهم منابع حاصل از نفت و فراورده‌های نفتی از 22 درصد در شش‌ماهه نخست سال 1395 به 35 درصد در شش ماهه نخست سال 1396 رسیده است. علت کاهش سهم درآمدهای مالیاتی، به دلیل افزایش فروش نفت است، زیرا فروش منابع حاصل از نفت و فراورده‌های نفتی در شش‌ماهه نخست سال 1395 معادل 1/245 هزار میلیارد ریال بوده که در شش‌ماهه نخست سال 1396 به 6/446 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است. در موضوع وابستگی صنایع به واردات، سهم کالاهای مصرفی با وجود اضافه شدن گروه دیگری به نام سایر، همچنان در شش‌ماهه نخست سال 1396 نسبت به شش‌ماهه نخست سال 1395، 5/3 درصد افزایش یافته است. همچنین آمارها حاکی از آن است که ارزش کالاهای مصرفی در نیمه نخست سال 1396، معادل 5195 میلیون دلار بوده، این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ارزش واردات کالاهای مصرفی معادل 3014 میلیون دلار بوده است. به عبارت دیگر، ‌ارزش کالاهای مصرفی 72 درصد افزایش یافته که این موضوع، برخلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بند 8 است که بر مصرف کالاهای داخلی تاکید دارد. در هدفمندسازی یارانه‌ها، تعداد افراد یارانه‌بگیر در اسفند 1395 بالغ بر 75 میلیون و 416 هزار نفر بوده‌اند که در مرداد 1396 این عدد به 75 میلیون و 980 هزار نفر افزایش یافته است.

#میز_پدافند_اقتصادی
کانال انجمن علمی پدافندغیرعامل ایران